គម្រោងការរបស់មូលនិធិឆ្នាំថ្មី ២០១៥

មូលនិធិដើម្បីការសិក្សា កំពុងដំណើរការបកប្រែសៀវភៅ សាសនាប្រៀបធៀប ប្រែពីភាសាថៃមកភាសាខ្មែរ ទុកសម្រាប់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវចំណេះដឹងផ្សេងៗ នៃសាសនានីមួយៗ ហេតុដូច្នេះហើយ  មូលនិធិដើម្បីការសិក្សា យល់ឃើញថាមានការកង្វះខាតឯកសារជំនួយការសិក្សាដល់សមណះនិសិ្សតនិងនិសិ្សតខ្មែរមួយចំនួន    កំពុងសិក្សានៅភូមិភាគនៃដែនដីសណ្តទន្លេមេគង្គ ត្រូវការស្រាវ ជ្រាវប្រភពការកកើតសាសនានីមួយៗ ដោយសារហេតុខាងលើនេះហើយ ទើបបង្កឲ្យមូលនិធិដើម្បីការសិក្សា​ ត្រូវតែដំណើរការបកប្រែសៀវភៅ សាសនាប្រៀបធៀប នេះឡើង។
ជិតបានសម្រេចជាស្ថាពរហើយ!
សូមអថិកជនមេត្តារងចាំអាន់...............
មូលនិធិដើម្បីការសិក្សា សូមអរព្រះគុណនិងអរគុណទុកជាមុន!

កថាទី១: ទស្សនះចំពោះខេមរកម្មយានសិក្សា

កថាទី១: ទស្សនះចំពោះខេមរកម្មយានសិក្សា

សម្តេចព្រះសង្ឃរាជទ្រង់ មានព្រះយោបល់ទៅលើខេមរយានកម្មសិក្សាថា «ប្រទេសខ្មែរមានភ័ព្វសំណាងខ្ពង់ខ្ពស់បានទទួលឯករាជ្យវប្បធម៌រឹងរឹតតែច្បាស់លាស់ ថែមទៀត ពិសេសក្នុងវិស័យសិក្សាធិការជាតិចាប់តាំងពីកំណើតខេមរយានកម្មសិក្សា មក។ ជំហរវប្បធម៌ជាតិ ពឹងផ្អែកធំទៅលើអក្សរនិងភាសាខ្មែរក៏ដូចជាពឹងផ្អែកទៅលើ ខេមរយានកម្មនេះដែរ ដោយសារតែខេមរយានកម្មនេះ ត្រូវចាត់ទុកដូចជាយានផ្ទុក យកចំណេះវិជ្ជាជាភាសាបរទេស មកលាតត្រដាងផ្សព្វផ្សាយជាភាសាខ្មែរឲ្យជ្រាបដល់ជម្រៅមជ្ឈដ្ឋាន មិនត្រឹមតែសិស្សានុសិស្ស គ្រូបាធ្យាយប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ប្រភេទ គ្រប់វ័យថែមទៀតផង ។

កថាទី២: កាព្យរំលឹកអំពីអក្សរខែ្មរ

កថាទី២: កាព្យរំលឹកអំពីអក្សរខែ្មរ

បទពាក្យ ៧

-អក្សរសាស្ត្ររុងរឿងដោយសារខ្មែរ

ពុំហ៊ានបែកបែរឲ្យភ្លាត់ខុស 

ជនខ្មែរគ្រប់គ្នាទាំងស្រីប្រុស
 ពុំហ៊ានបង្ខុសឲ្យខូចបង់ ។

-ជនខ្មែរស្រុះគ្នាលើកតម្កើង 

ដំឡើងពាក្យពេចន៍ដោយផ្ចិតផ្ចង់ 

ខ្មែរជាគ្រហស្ថខ្មែរជាសង្ឃ 
ខំប្រឹងសម្រង់អក្សរជាតិ ។ 

-អក្សរវិបត្តិជាតិវិបត្តិ 

ខ្ចាយខ្ចាត់រាត់រាយក្លាយឃ្លៀងឃ្លាត 

ហេតុនេះខ្មែរយើងកុំរវាត 
ត្រូវរក្សាជាតិឲ្យរឹងប៉ឹង ។

កថាទី៣: បុព្វហេតុអរិយធម៌

កថាទី៣: បុព្វហេតុអរិយធម៌

      ពេលព្រះសុរិយាជ្រៀងជ្រេរហៀបនឹងអស្តង្គតនាថ្ងៃមួយ សម្តេចព្រអសង្ឃរាជ ព្រះង្គទ្រង់គង់ក្នុង ទីលាន អាស្រមមនោរមសង្កាត់រកាកោះ ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជិតវត្តកំណើតនៃព្រះអង្គសម្តេច ទ្រង់យាង សន្សឹមៗទតមើលដំណាំផ្សេងៗដែលព្រះអង្គបានដាំពីអាទិត្យមុន។ព្រះកាយវិការនេះ សមដូចពុទ្ធភាសិតមួយបានចែងថា៖ ១-អនត្ថំ បរិវជ្ជេតិ អត្ថំ គណ្ហាតិ បណ្ឌិតោ។បណ្ឌិតរមែងវៀរការដែលមិនមានប្រយោជន៍កាន់យកតែការដែលមានប្រយោជន៍។ តាមពិតសម្តេចតាំងពីយុវវ័យមិនដែលបង្ហើរពេលវេ លាចោលឡើយបើព្រះអង្គមិនធ្វើធម៌ក៏ព្រះអង្គធ្វើកិច្ចការអក្សរសាស្ត្រឬកិច្ចការសាធារណៈដែរមិនមែនព្រះអង្គយាងទៅអាស្រមមនោរមដើម្បក្រសាលព្រះទ័យដូចជាជនធម្មតាឡើយ។ព្រះអង្គតែងយកព្រះរាជហឫទ័យទុកដាក់នឹងបញ្ហាទឹកសម្រាប់អ្នកស្រុកនៅទីនោះ។អាស្រ័យដូច្នេះហើយទើបព្រះអង្គជីកស្រះដ៏ធំល្វឹងល្វើយគួរជាទីត្រេកត្រអាលនៃមនុស្សលោក។ ក្នុងពេលព្រះអង្គកំពុងទតមើលទម្រង់ស្រះមានកុមារម្នាក់ឈ្មោះគង់-សំផល ដើរឱនៗតម្រង់ទៅ រកព្រះ អង្គ ។ ពេលនោះសម្តេចក៏បន្លឺព្រះសូរសីហនាថថា៖

      -«ម្នាលចៅប្រុស មកទីនេះមានកិច្ចការអ្វីដែរ?»

កថាទី៤: ឧបាយមិនស្លាប់

កថាទី៤: ឧបាយមិនស្លាប់

    សម័យមួយ សាមណេរ ស្វាយ-សាឯម ចូលក្រាបថ្វាយបង្គំសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ហើយទូលសួរចំពោះ
ព្រះអង្គថា៖
-បពិត្រសម្តេចជាអម្ចាស់ ទូលព្រះបង្គំចង់ដឹងថា តើអ្វីទៅដែលមិនស្លាប់?
   ពេលនោះសម្តេចជាអម្ចាស់ទ្រង់មានព្រះឱវាទទៅកាន់សាមណេរ ៖
- ម្នាលសាមណេរ! «ការមិនធ្វេសស្មារតី ជាឧបាយមិនស្លាប់! »
- ការធ្វេសស្មារតី ជាឧបាយស្លាប់ ។
ព្រោះថា ក្នុងលោកសន្និវាសនេះសម្បូរដោយមនុស្សឆរបោកមនុស្ស ដូចជាសហករណ៍នៅស្រុកលោកតា ត្រូវអន្តរាយអស់ព្រោះតែធ្វេសប្រហែសរហូតដល់ប្រធានរត់បាត់ ។ សាមណេរក៏សួរថា តើរឿងនោះមានដំណើរយ៉ាងណាខ្លះព្រះអង្គ? សម្តេចក៏មានព្រះបន្ទូលរ៉ាយរ៉ាប់រឿងនោះថា៖
នៅសង្កាត់រកាកោះមានសហករណ៍យើងមួយឈ្មោះរកាកោះ ។ 

បណ្ដាំចុងក្រោយ

បណ្ដាំចុងក្រោយ

បណ្ដាំចុងក្រោយ

ឆ្លៀតពេលក្នុងពិធីបុណ្យសម្ពោធ (ថេរសភា) ត្រូវនឹងថ្ងៃចន្ទ មួយរោចខែផល្គុន ព.ស.២៥១៦ គ.ស.១៩៧៣។
ភិក្ខុ កេសរវិនយោ មហាត្រឹងយន់ នាទីចៅអាវាសវត្តនោះ មានវត្ថុបំណង​ រៀបរៀងជា​សៀវភៅ​មួយ​ឲ្យឈ្មោះថា “ឱវាទចុងក្រោយនៃព្រះសមណគោតម” ដើម្បីចែកជាធម្មទាន​ក្នុងពិធីបុណ្យ​នោះផង ។
ខ្ញុំមានភារកិច្ចច្រើន, ទាំងសុខភាពមិនបរិបូណ៌ទៀតផង ទោះបីយ៉ាងនេះក៏ដោយ ការរៀបចំ​អត្ថបទតាមសមត្ថភាពដែលខ្លួនបានចេះដឹងបន្តិចបន្តួច ទុកជាទិដ្ឋានុគតិដល់ពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរ ។ ត្បិតបូរាណបានផ្ដាំយើងថា “កុំចាំថ្ងៃស្អែក, ធ្វើអ្វីធ្វើឲ្យហើយ”។ ព្រះពុទ្ធបរមគ្រូបានបង្រៀនយើងថា ៖ កុំអាងហេតុ ៦​យ៉ាងគឺ ៖
១.ព្រឹកណាស់
២.ល្ងាចណាស់
៣.ស្រេកណាស់
៤. ឃ្លានណាស់
៥. ក្ដៅណាស់
៦. ត្រជាក់ណាស់
ព្រះបរមគ្រូទ្រង់រំឭកតទៅទៀតថា

រឿងទន្សាយនិងផ្លែព្នៅ

រឿងទន្សាយនិងផ្លែព្នៅ

ទន្សាយមួយដេកក្រោមដើមព្នៅកំពុងតែលក់ស្កប់ស្កល់ស្រាប់តែផ្លែពនៅមួយធំទុំជ្រុះចាកទង​ឮសូរប្រាវប្រោខ្ទព្រៃ ។ ឯទន្សាយភ្ញាក់ឡើងមមើមមៃស្ទុះរត់ផ្នែកសល្អក់លឿនទៅមុខ សត្វទាំងឡាយ​ឃើញដូច្នេះស្រែកសួរថា ការណ៍អីលៀនម្ល៉េះ? ទន្សាយឆ្លើយប្រាប់ថា ផែនដីទ្រុឌហើយ!​ថ្ងៃអន្សា​យើងទាំងឡាយដល់ហើយតើ! កនឯងច្រិបច្រុបដល់ណាទៀត ឯគោ,ក្របី,ប្រើស,រមាំង,ដំរី ។ល។ ខំ​ស្ទុះស្ទាបោលរត់សស្រើតសស្រាមរៀង ៗ ខ្លួនបានទៅជួបរាជសិហ៍ពោធិសត្វមួយសួរថា ថ្ងៃនេះប្ល៉ែក​ម្ល៉េះមានហេតុអី ? ។ទន្សាយមេក្លោងឆ្លើយថា ជម្រាបលោកធំផែនដីទ្រុឌហើយ ខ្ញុំកំបុងដេកលក់​ក្រោមដើមព្នៅស្រាបតែឮសូរប្រាវខ្ពោកខ្ទប់ត្រចៀកខ្ញុំខ្លាចតក្កមាញាប់ញ័ររន្ធត់។ រាជសីហ៍ឮទន្សាយ​រាយការណ៍ជួនមកប៉ុណ្ណោះយល់ហេតុភ្លាម គិតឃើញថា សត្វទាំងឡាយខ្វះសតិបញ្ញាច្រើនណាស់​រកដើមចុងមិនឃើញបានបណ្ដាលនាំឲ្យវិលក្បុងអស់មួយព្រៃ។ ពោធិសត្វឲ្យទន្សាយចូលទៅមើល​ផែនដីទ្រុឌ ទៅដល់ក្រេកមើលទៅលើឃើញផ្លែព្នៅផ្លែច្រើន ក្រឡេកមើលមកក្រោមដើមឃើញផ្លែ​ព្នៅមួយធំជ្រុះធ្លាក់លើដីថ្មី ៗ ។ ពោធិសត្វសួរទន្សាយថា ហ្នឹងហើយផែនដីទ្រុឌឬ ? ទន្សាយប៉ប្រិច​ភ្នែកភ្លឹះ ៗ សម្ងំមាត់ឈឹង ពោធិសត្វផ្ដាសាថា អាខិលខូចរបិលរប៉ូចអន្ទះសានាំគេឯងផ្អើលអស់មួយ​ព្រៃធំ៕

និពន្ធក៍ៈ ព្រះតេជព្រះគុណព្រះមេគណ កេសរវិនយោ មហាត្រឹង យន់ ព្រះចៅអធិការវត្តដី​ក្រហម ថ្ងៃសៅរ៍ ៧ រោចខែបុស្ស ព.ស.២៥៤៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៥មករា គ.ស.២០០២

រឿងអវយវក្នុងប្រាណខ្វែងគំនិតគ្នា

រឿងអវយវក្នុងប្រាណខ្វែងគំនិតគ្នា

ថ្ងៃមួយអវយវក្នុងប្រាណប្រជុំដេញដោលអំពីពលកម្មរៀងរាល់ថ្ងៃរិះគន់គ្នាទៅវិញ​ទៅមក ។ ជើងនិយាយអំពីភារៈខ្លួនថា ព្រឹកឡើងអញរវល់តែដើរចុះឡើងៗ ចុករោយសង្កៀរ​កែងជើងស្ទើតែដាច់។ ដៃនិយាយថា ព្រឹកឡើងអញរវល់តែចាប់កាន់នេះកាន់នោះលើដាក់​ចិតចិញ្ច្រាំឆ្អឹងឆ្អែងស្លខខួឲ្យគេស៊ីមិនដាក់ដៃសោះ ។ មាត់និយាយថា ព្រឹកឡើងអញនិយាយ​មិនឈប់ជេរគេផង,ស៊ីផង,ផឹកផង,ជក់បារីផង នឿយហត់ណាស់, ម្យ៉ាងទៀតនឹកអាណិត​ដល់ធ្មេញវាខំទំពារឆ្អឹងឆ្អែងអង្គឺក្បាលស្រៀវដល់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យអាហារហ្មត់ហ្មង កុំឲ្យមាន​ឧបសគ្គដល់ករពះតាមក្បួនិជ្ជាពេទ្យ ។ អ្នកទាំងបីរិះគន់ចំពោះក្រពះថា គ្មានធ្វើអ្វីសោះចាំតែ​ទទួលផល ឆ្អែតស្កប់ស្កល់ជានិច្ចកាល ។ ឯក្រពះវិញឆ្លើយផ្ដោះផ្ដងដោយសំដីអប្រិយថា ស្បោងអញតឹងស្ទៀរស្ដើងហៀរកំពុងតែភ័យក្រែងផ្ទុះផោងដូចជូជកទេដឹង?។
គេទាំងបីឈប់សកម្មភាពដើម្បីបង្អត់ក្រពះ។ រយះកាលមិនយូរប៉ុន្មានជើង ដៃ មាត់​ស្វិតស្រពោនក្រៀមក្រោះហេវហត់ពោះស្ពៀតអស់កម្លាំងល្ហិតល្ហៃក្នុអាត្ម័នប្រឹងទប់ទល់មិនបានចាប់ធ្វើការងារដូចប្រក្រតីដើមវិញ៕

និពន្ធក៍ៈ ព្រះតេជព្រះគុណព្រះមេគណ កេសរវិនយោ មហាត្រឹង យន់ ព្រះចៅអធិការវត្តដី​ក្រហម ថ្ងៃចន្ទ ៩ រោចខែបុស្ស ព.ស.២៥៤៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៧ មករា គ.ស.២០០២

រឿងទេវទត្តបំបែកសង្ឃ

រឿងទេវទត្តបំបែកសង្ឃ

ព្រះសាស្ដាទ្រង់ត្រាស់សួរថា “ម្នាលទេវទត្ត!តថាគតបានឮថាអ្នកខំប្រឹងបំបែកសង្ឃ​ឬ?” ភិក្ខុទេវទត្តបង្គំទូលថា “បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចម្រើនរឿងនេះពិតប្រាកដមែន”​ ។​ ព្រះដ៏មាន​ព្រះភាគទ្រង់ត្រាស់ថា “ម្នាលទេវទត្ត!ចូរអ្នកកុំបំបែកសង្ឃយ៉ាងដូច្នេះឡើយត្បិតអីការបំបែក​សង្ឃនេះមានទោសធ្ងន់ណាស់ ។ បើបុគ្គលណាធ្វើការបំបែកសង្ឃដែលកំពុងតែព្រមព្រៀង​គ្នា បុគ្គលនោះរមែងទទួលនូវទុក្ខទោសពៃរ៍ ដ៏អាក្រក់លាមកតាំងនៅអស់កាលមួយកប្បនិង​ឆេះរងកម្មនៅក្នុងឋាននរកមួយកប្បទៀត។
បើបុគ្គលណាធ្វើសង្ឃដែលកំពុងបែកបាក់គ្នាឲ្យព្រមព្រៀងជានានឹងគ្នាវិញ បុគ្គល​នោះរមែងបានសោយនូវបុណ្យក្នុងស្ថានសួគ៌អស់កាលមួយកប្ប ។ ណ្ហើយទេវទត្ត! ចូរអ្នក​កុំ​ចូលចិត្តបំបែកសង្ឃឡើយ ៕

និពន្ធក៍ៈ ព្រះតេជព្រះគុណព្រះមេគណ កេសរវិនយោ មហាត្រឹង យន់ ព្រះចៅអធិការវត្តដី​ក្រហម ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៧ កើតខែបុស្ស ឆ្នាំមមែចត្វាស័ក ព.ស.២៥៤៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៩ មករា គ.ស.២០០២